به گزارش “راهبرد انرژی“، سیدرضا میرطاهر در گفتگویی با اشاره به توافق روسیه و چین برای استفاده از ارزهای ملی دو کشور در مبادلات انرژی تصریح کرد: آمریکا با توجه به سلطه دلار بر نظام مالی دنیا، با هم‌دستی کشورهای اروپایی، از این مسئله کمال سوءاستفاده را می‌کند و از این ابزار برای فشار به دیگر کشورها، به صورت اعمال تحریم‌ها، تحریم‌های ثانویه و ممانعت از معاملات دلاری یا مجازات کشورهایی که با کشورهای تحت تحریم معاملات دلاری داشته باشند، استفاده می‌کند.
وی افزود: سوء استفاده آمریکا از دلار برای اعمال فشار به دیگر کشورها، مدت‌ها است مورد توجه قدرت‌های رقیب آمریکا در عرصه بین‌المللی و کشورهای مخالف سلطه غرب قرار گرفته است. به همین دلیل شاهد هستیم که با تشدید فشارها علیه این کشورها، روسیه و چین، در چندسال اخیر تلاش کردند نهادهای ویژه خود را برای ارتباطات بین بانکی و مالی ایجاد کنند و در مرحله بعد وارد فرایندی شده‌اند که طبق آن پرداخت در معاملات تجاری، انرژی و نفتی با ارزهای ملی خود انجام شود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: این مسئله باعث می‌شود تا حد زیادی مسکو و پکن از آسیب تحریم‌های ثانویه واشنگتن در امان بمانند. این موضوع اکنون در مورد روابط تجاری، اقتصادی، نفتی، انرژی و حتی تسلیحاتی روسیه و هند نیز نمود پیدا کرده است.
میرطاهر توضیح داد: با توجه به تهدیدات آمریکا نسبت به اعمال قانون «کاتسا» علیه هند، این دو کشور به این جمع‌بندی رسیدند که معاملات میان خود را براساس روپیه و روبل انجام دهند. همین مسئله حتی در روابط میان روسیه و ترکیه نیز مورد توجه بوده و در مقیاس محدودتری نیز مذاکراتی میان ایران و روسیه در این رابطه انجام شده است.
وی با بیان اینکه هدف تمامی این اقدامات کاهش وابستگی به دلار و تغییر ذخایر ارزی از دلار به دیگر ارزهای بین‌المللی است، ادامه داد: ارز چینی بیشتر در تسویه حساب‌های تجاری ظاهر می‌شود، برخی از شرکت‌های روسی شروع به انتشار اوراق قرضه با یوان کرده‌اند و تعدادی از بانک‌ها سپرده‌هایی را به این ارز ارائه می‌کنند. البته ولادیمیر پوتین، در روزهای اخیر، طرحی درخصوص اصلاح نظام مالی جهانی ارائه و پیشنهاد داد بسیاری از معاملات از طریق پول‌های دیجیتال انجام شود. به این ترتیب نوعی قطع وابستگی به دلار در معاملات تجاری ایجاد خواهد شد. استفاده گسترده از رمز ارزها انقلابی در نظام پولی بین‌المللی ایجاد خواهد کرد، چرا که آن‌ها قابل ردیابی و ممانعت نیستند و در عین حال از ارزش نیز برخوردارند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: هر چند طبق آمارها میزان ذخایر ارزی کشورها رو به کاهش است، اما همچنان دلار آمریکا در معاملات جهانی بسیار بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین مسئله باعث شده آمریکا در مواردی که منافعش ایجاب کند، با ممنوع کردن معاملات دلاری با کشوری خاص و یا اعمال مجازات علیه طرف‌های ثالث، از این حربه استفاده نماید و زیان‌های هنگفتی متوجه کشورهای معامله کننده می‌کند. این مسئله از دلایل اصلی روی‌گردانی کشورها از دلار و تلاش برای جایگزینی ارزهای دیگر محسوب می‌شود.
میرطاهر با اشاره به فشارهای آمریکا به چین برای دور کردن این کشور از روسیه و تهدید به تحریم این کشور، تاکید کرد: آمریکا به خوبی می‌داند که با اعمال فشار به چین نمی‌تواند مانع گسترش روابط و تعاملات در حوزه‌های مختلف، خصوصا مسائل اقتصادی، تجاری و انرژی با روسیه شود. آنچه غربی‌ها از آن هراس دارند این است که چین به تامین نیازمندی‌های نظامی و تسلیحاتی روسیه بپردازد و چینی‌ها هم عملا تاکنون این اقدام را انجام نداده‌اند؛ اما چین و هند به هیچ عنوان حاضر نیستند تحت فشارهای غرب به کارزار اعمال تحریم‌ها علیه روسیه بپیوندند و مقامات ارشد این دو کشور بارها این مسئله را اعلام کرده‌اند.
وی با بیان اینکه ترکیه نیز مخالفت خود را با اعمال تحریم علیه روسیه اعلام کرده است، گفت: با توجه به کاهش شدید صادرات نفت و گاز روسیه به اروپا که پیش از این از عمده‌ترین مشتریان روسیه محسوب می‌شدند، روس‌ها با در نظرداشتن تحریم‌های شدید غرب و تلاش اروپا برای اعمال بسته‌های تحریمی جدید علیه آن‌ها، سعی کردند به سرعت جهت‌گیری صادرات خود را تغییر دهند و قراردادهای کلانی با کشورهای حوزه شرق، اعم از چین و هند امضا کنند. حتی شاهد هستیم میزان واردات نفتی هند از روسیه در ماه‌های اخیر چند برابر شده است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تاکید کرد: این رویکردها نشان می‌دهد در قطب‌بندی جدید اقتصاد و نظم جهانی، کشورهای رقیب غرب مایل هستند نه فقط زمینه‌های تعامل و تبادل تجاری، اقتصادی و انرژی را با یکدیگر گسترش دهند، بلکه خواهان این هستند که به تدریج نظام مالی جهانی اصلاح شود و به سمتی حرکت کند که از میزان سلطه و نفوذ غرب در آن کاسته شود و در ازای آن با ایجاد سازوکارهای جدید، زمینه‌های افزایش حضور و تعاملات میان قدرت‌های جدید جهانی فراهم شود.
میرطاهر با بیان اینکه مسکو و پکن تلاش دارند حجم تجارت دو کشور را به 200 میلیارد دلار برسانند و به تدریج از معاملات خود در حوزه‌های مختلف دلار زدایی کنند، ادامه داد: هرچند پیش بینی می‌شود تا 2030 چین تبدیل به بزرگترین اقتصاد جهان شود، اما آمریکا هنوز هم این جایگاه را از آن خود دارد. با این حال کشورهای مختلف به دلایل متعدد تلاش می‌کنند به نحوی معاملات خود را با استفاده از ارزهای ملی انجام دهند که این به معنای استفاده کمتر از دلار در معاملات دوجانبه و اعتبار بخشی به پول‌های ملی کشورها است.
وی گفت: در این زمینه یوآن چین، روبل روسیه و روپیه هند نقش مهمی در مبادلات تجاری، حتی بین کشورهای دیگری که مایل نیستند با دلار آمریکا تجارت خود را شکل دهند، ایفا می‌کنند. این مسئله در نهایت موجب تضعیف دلار خواهد شد. جنگ اوکراین و اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه روسیه و اقدامات متقابل روسیه، در کنار زیان‌های هنگفتی که اقتصادهای اروپایی متحمل شدند و پیش‌بینی رکود و تورم در اقتصادهای اروپایی باعث شده به طور کلی از میزان ارزش یورو و نرخ برابری آن، خصوصا در 2022، کاسته شود. بنابراین در شرایطی هستیم که تمایل کمتری به استفاده حتی از یورو وجود دارد.
