به گزارش “راهبرد انرژی“، روزنامه ارمنی “آزگ” مقاله ای با عنوان “اهمیت سیاسی و اقتصادی کریدور حمل و نقل بین المللی “شمال-جنوب” منتشر کرد. این مقاله منافع مشترک ژئوپلیتیک ارمنستان، ایران و هند را در چارچوب این پروژه مهم استراتژیک تحلیل می کند.
اخیرا، نخستین رایزنی های سیاسی در ایروان میان وزارتخانه های امور خارجه ارمنستان، ایران و هند برگزار شد که در جریان آن، چشم انداز همکاری های سه جانبه در زمینه های اقتصادی، منطقه ای و غیره مورد بحث و بررسی قرار گرفت. موضوع کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال-جنوب» در کانون بحث ها قرار داشت.
روابط ارمنستان و هند مشروط به اشتراکات تاریخی و فرهنگی و روابط متقابل معنادار است. همین را می توان در مورد روابط ایران و هند و ارمنستان و ایران که از اعماق قرون برآمده است، گفت. افزون بر آن، امروزه، منافع ژئوپلیتیک این کشورها با هم منطبق است. در حال حاضر، پروژه کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب نیز به عوامل اتحاد آنها اضافه شده است.
قدمت آن به سال 1999، برمی گردد، زمانی که گروهی از شرکت های حمل و نقل هند، ایران و روسیه قراردادی را در مورد حمل و نقل کالا در طول کریدور حمل و نقل بین المللی امضا کردند و قرارداد اجاره و نوسازی بندر چابهار ایران در سال 2018، میان ایران و هند به یکی از مهمترین نقاط عطف تاریخ معاصر همکاری های چند صد ساله ایران و هند تبدیل شد.
ایران با توسعه روابط استراتژیک خود با هند، احتمال دارد، همکاری با دهلی را در زمینه انرژی و ارتباطات خودرویی نیز افزایش دهد. تهران و ایروان چشم انداز جذب سرمایه هند به اقتصاد ایران و ارمنستان را در نظر دارند، با توجه به اینکه هند می تواند، به یک ابرقدرت اقتصادی تبدیل شود.
از جمله کشورها و مناطق علاقه مند به استفاده از کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب می توان به ایران، هند، افغانستان، روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز اشاره کرد. ایران و هند در فعال شدن آن نقش مهم و چشمگیری دارند. برای هند، ویژگی جغرافیایی ایران که خلیج فارس و دریای خزر را به هم متصل می کند، مهم است. دهلی همچنین، به توانایی تهران برای اتصال افغانستان، آسیای مرکزی و قفقاز و همچنین، خود ایران که از نظر انرژی غنی است علاقه دارد.
ایران نیز به نوبه خود، به موقعیت استراتژیک هند علاقه مند است، زیرا تهران می تواند، عرصه همکاری گسترده ای با این کشور داشته باشد که از نظر توسعه اقتصادی رتبه پنجم جهان را به خود اختصاص داده است. در قالب همکاری های دوجانبه ایران و هند با توجه به تنش میان ایران و آذربایجان بر سر راه اندازی کریدور توران، دخالت ارمنستان نیز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
در حال حاضر، هند سیاست خود را در قفقاز جنوبی در قالب روابط دوجانبه با ارمنستان، آذربایجان و گرجستان دنبال می کند. از دیدگاه دهلی، آذربایجان که روابط راهبردی با پاکستان برقرار کرده و موضعی طرفدار پاکستان در قبال وضعیت کشمیر اتخاذ کرده است، عامل بی ثبات کننده است.
موقعیت جغرافیایی قفقاز جنوبی از نقطه نظر ارتباط هند با روسیه و دریای سیاه مهم است، زیرا ارمنستان و آذربایجان نیز در کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب مشارکت دارند. افزون بر آن، قفقاز جنوبی پتانسیل زیادی برای هند دارد و ممکن است، در بحث ترانزیت منابع انرژی، مواد معدنی و فناوری برای دهلی مورد علاقه باشد.
این در حالیست که هند نگران روابط استراتژیک آذربایجان و پاکستان در زمینه امنیتی است. در این زمینه، همکاری میان هند و ارمنستان بیش از یک مفهوم عمیق است. افزون بر آن، مرز میان ایران و ارمنستان برای هند نیز از اهمیت حیاتی برخوردار است. در صورت نبود این مرز، هند تنها از طریق آذربایجان می تواند، به دریای سیاه دسترسی داشته باشد.
در سال های اخیر، ارمنستان قراردادهای مهمی با هند در زمینه دستیابی به سلاح و مهمات امضا کرده است. در حقیقت، نظر دهلی درباره «کریدور توران» با موقعیت تهران منطبق است، زیرا مرز ارمنستان و ایران در زمینه دسترسی هند به دریای سیاه و همچنین کریدور شمال-جنوب برای هند مهم است.
بنابراین، می توان گفت که ضرورت رایزنی در قالب سه جانبه میان وزارتخانه های امور خارجه ارمنستان، ایران و هند امری غیرقابل انکار است. کارشناسان اطمینان دارند که این قالب پتانسیل بالایی دارد و می تواند، در سطح وزرای امور خارجه و حتی، نمایندگان ارشد قوه مجریه بالا برود که وزن سیاسی قالب سه جانبه را افزایش می دهد.
ترجمه: اداره کل رسانه های خارجی
