به گزارش “راهبرد انرژی“، دکتر «نرسی قربان» کارشناس اقتصاد انرژی در گفتگویی با اشاره به اعلام تصمیم جمهوری آذربایجان برای دو برابر کردن حجم گاز صادراتی به اروپا تا سال 2027 خاطرنشان کرد: جمهوری آذربایجان به هیچ وجه نمی‌تواند جای روسیه را در تامین گاز اروپا بگیرد، به این دلیل که این کشور از منابع و ذخایر گازی، آن طور که در رسانه‌ها به آن پرداخته می‌شود، برخوردار نیست. نحوه انتقال و خطوط گازی نیز این امکان را نمی‌دهند که باکو بتواند در این حجم به اروپا گاز ارسال کند.
وی با بیان اینکه جمهوری آذربایجان به لحاظ زیرساختی امکان تولید این حجم از گاز را ندارد، افزود: ذخایر گاز جمهوری آذربایجان حدود 2.5 تریلیون متر مکعب است؛ این میزان ذخایر گازی یک پانزدهم ذخایر گاز روسیه است. ضمن اینکه تولید جمهوری آذربایجان 31.8 میلیارد متر مکعب است و این میزان تولید، یک دوم تولید روسیه ارزیابی می‌شود. باید درنظر داشت، باکو از 31.8 میلیارد متر مکعب گاز تولید شده، حدود 12.7 میلیارد متر مکعب را به مصرف داخلی‌اش اختصاص می‌دهد و تنها حدود 19 میلیارد متر مکعب گاز مازاد دارد.
این کارشناس اقتصاد انرژی با اشاره به درخواست برخی کشورهای اروپایی از کمیسیون اروپا برای اختصاص بودجه درخصوص توسعه زیرساخت‌های افزایش محموله‌های گازی از باکو به اتحادیه اروپا گفت: پیش از آغاز جنگ اوکراین، اروپا از روسیه حدود 167 میلیارد متر مکعب گاز وارد می‌کرد و به هیچ وجه باکو نمی‌تواند در آینده نزدیک نیم یا ثلث این رقم را پوشش دهد. ممکن است باکو بتواند مقداری به حجم گاز صادراتی اش اضافه کند، اما این میزان بسیار محدود است.
قربان با تاکید بر ضرورت درنظر داشتن محدودیت‌ها در خطوط انتقال ادامه داد: باکو تنها از طریق گرجستان و ترکیه می‌تواند به صادرات گاز بپردازد؛ یا اینکه آن را تبدیل به گاز مایع کند که تکمیل این روند نیز به حدود شش سال زمان نیاز دارد. همه راه‌های دیگر به روی باکو بسته است.
وی با تاکید بر اینکه اگر اروپا بخواهد روسیه را کنار بگذارد، مسکو راه‌های متعددی برای اعمال فشار به اروپا دارد، توضیح داد: روسیه بر باکو نفوذ دارد و این اعمال نفوذ بر مسیرهایی که امکان انتقال گاز از آن‌ها وجود دارد نیز اعمال می‌شود و چالش‌های متعددی ایجاد خواهد کرد. بنابراین اروپا نمی‌تواند چندان بر روی گاز باکو حساب کند، چرا که در هر حال این منطقه مستقیم و غیرمستقیم تحت نفوذ روسیه است. در این شرایط، نمی‌توان چشم انداز بلندمدتی برای امنیت انتقال انرژی به اروپا متصور بود.
این تحلیلگر اقتصاد بین‌الملل با بیان اینکه اگر باکو مقداری گاز مازاد داشته باشد، حتما آن را صادر خواهد کرد، اضافه کرد: نمی‌توان به ارزیابی‌های اغراق آمیز اهمیتی داد. بدون گاز ترکمنستان، باکو نمی‌تواند حتی درکوتاه مدت، انتظارات اتحادیه اروپایی برای افزایش عرضه گاز به جای گاز روسیه را محقق کند. اگر باکو بتواند در شرایط ایده‌آل مقدمات انتقال گاز به اروپا را فراهم کند؛ شاید بتواند در سال‌های آینده حدود 10 درصد گازی را که اروپا از روسیه تامین می‌کرد، جبران کند.
قربان با اشاره به فضاسازیهای رسانه‌ای و سیاسی که از سوی اروپا و باکو نسبت به ذخایرگازی این کشور می‌شود، خاطرنشان کرد: با توجه به مسائل منطقه قفقاز و تلاشی که از سوی بازیگران خارجی برای افزایش حضور و ایفای نقش در آن شاهد هستیم، باکو تلاش می‌کند خود را بازیگری مهم و تعیین کننده به نمایش بگذارد و به لحاظ استراتژیک منطقه و کشورهای دیگر را وابسته به آن‌ها جلوه دهد. این مسئله تا حدودی می‌تواند برای این کشور بُرد داشته باشد؛ اما باید در نظر داشت از دید کارشناسان مستقل، تبلیغاتی بودن این مسئله روشن است و درحوزه عمل نمی‌توان با این تبلیغات پیش رفت.
این کارشناس مسائل اقتصاد انرژی درخصوص پیامدهای اقتصادی و تحولات در حوزه خطوط انرژی منطقه پس از صادرات گاز باکو به اروپا تاکید کرد: اروپا نیز اگر بخواهد گاز روسیه را جایگزین کند، خردمندانه نیست که از حوزه تحت نفوذ روسیه گاز وارد کند.
قربان با اشاره به تصمیم باکو برای دوبرابر کردن ارسال گاز به اروپا، یادآور شد: باکو اگر حدود 15میلیارد متر مکعب صادر کند و تا چهار سال آینده بتواند این میزان را به 30میلیارد مترمکعب برساند، این رقم فاصله بسیار زیادی با 167 میلیاردی که روسیه به اروپا صادر می‌کرده خواهد داشت. بنابراین جای تعجب دارد که تا این میزان بر مسئله گاز باکو تبلیغ می‌شود.
وی با بیان اینکه باکو با فضاسازی‌ها تلاش می‌کند هزینه مخالفت‌های مستقیم و غیرمستقیم روسیه با انتقال گاز به اروپا را بالا ببرد، گفت: روسیه تا جایی که بتواند مانع انتقال گاز باکو خواهد شد.
