به گزارش “راهبرد انرژی“؛ مرتضی شاهمیرزایی سه‌شنبه، 19 بهمن‌ماه در نشست خبری به پرسش خبرنگاران پاسخ داد.
پایگاه اطلاع رسانی راهبرد انرژی: با توجه به استمرار تحریم‌ها، همه گیری کرونا و بحث احیای توافق هسته‌ای بسیاری از مراجع بین المللی در حال تغییر برآوردهای خود از چشم‌انداز صنعت پتروشیمی ایران در تولید محصولات و بهره برداری از پروژه ها هستند، چقدر خوش بین هستید که برنامه‌هایی که ترسیم کرده اید، محقق شود؟
در حال حاضر شرکت پژوهش و فناوری علاوه بر حرکت به سمت تأمین همه نیاز کاتالیستی کشور که همه شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خصوصی در آن حضور دارند، به دنبال بومی‌سازی دانش فنی در صنعت پتروشیمی است. ما می‌دانیم دانش فنی نقش تعیین‌کننده‌ای در تامین کالا و تجهیزات در داخل دارد، هنگامی که لایسنس کشور خارجی را در صنعت به کار می‌برید طبیعی است که کالاها و تجهیزات مورد نظر خود را پیشنهاد بدهند، اما با بومی شدن دانش فنی در صنایع پتروشیمی به سمت پیشنهاد و معرفی کالاها و تجهیزات داخلی خواهیم رفت.
در رابطه با تأمین سرمایه، تحریم‌ها دیگر کارساز نیست به حمدالله دانشگاهها، مراکز پژوهشی و مراکز تحقیقاتی بسیاری در کشور داریم، وقتی شما چرخه غنی‌سازی هسته‌ای را بومی کرده‌اید در این زمینه هم موفق خواهید شد.
به لطف خدا با ظرفیت عظیمی که از دانشمندان این صنعت و دیگر صنایع نفت وگاز وجود دارد، ما نیاز چندانی به کالا و تجهیزات خارجی نداریم، اما از آنجا که بنا داریم که سرعت برخی از طرحهایمان را افزایش دهیم، برای ساخت برخی از تجهیزات مورد نیازمان ناگزیر به استفاده از مهندسی معکوس هستیم زیرا تولید داخل زمان بر است، برای از دست ندادن زمان ناچاریم برخی از تجهیزات را وارد کنیم.
خوشبختانه دیوار تحریم‌ها خیلی نتوانسته سر راه صادرات محصولات پتروشیمی، انتقال ارز آن و یا واردات تجهیزات آن موثر واقع شود. بنابراین براساس برنامه‌ریزی‌ها، در زمینه توسعه و اجرای طرحهایمان خیلی عقب ماندگی نداریم و طرحهایمان از پیشرفت خوبی برخورداربوده و رضایت بخش است.
با کمک همه دانشمندان داخلی، مراکز نوآور و فناوری تک تک راه‌ها باز می‌شود و علاوه بر طرحهای پیش رو، برنامه‌های جدیدی در دست تدوین داریم که در آینده به فعلیت می رسد و خبر آن منتشر می‌شود.
همچنین علاوه بر طرحهای موجود که 68 طرح باید در برنامه هفتم توسعه به بهره‌بردای برسد، به نظر نمی‌آید با مشکلی مواجه باشیم، ممکن است با سوء مدیریت و کمبود منابع مالی مواجه شویم اما خوشبختانه با توجه به سرمایه‌گذاری 4.5 میلیارد دلاری در بخش بالادستی که وزیر نفت، خبر آن را اعلام کرد و همچنین حضور پرشمار فعالان داخلی و خارجی بخش پتروشیمی در نمایشگاه ایران پلاست، امید داریم روزها و سال‌های خوبی را پیش رو داشته باشیم.
بنابراین ابتدا باید به ظرفیت‌های داخلی خودمان تکیه کرده حتی منابع مالی خرد را فعال کرده و به سمت سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی هدایت کنیم. به جرات می‌توانم بگویم که صنعت پتروشیمی ایران صنعتی ارزش آفرین است که سرمایه‌گذاری در آن ریسک نداشته و آورده خوبی به همراه دارد به ویژه اینکه براساس برآوردهای انجام شده سالانه شاهد افزایش 5 درصدی تقاضا در محصولات داخلی و خارجی خواهیم داشت.
روزنامه دنیای اقتصاد: آیا امکان اصلاح نرخ خوراک با توجه به شرایط فعلی بازارجهانی وجود دارد؟
برای اینکه از وضع موجود به وضع مطلوب برویم نمی‌توان وضع موجود را به عنوان یک اصل راهبردی نادیده گرفت، در حال حاضر نیز چند پارامتر در قیمت‌گذاری نرخ خوراک گاز مجتمع‌های پتروشیمیایی موثر است که بخشی از آن هاب‌های اروپایی و امریکایی است که بازنگری شده است.
معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت که در این زمینه تعیین‌کننده است، مذاکراتی را با شرکت ملی صنایع پتروشیمی داشت و پیشنهادهایی ارائه کرده است، منتهی برای اینکه مجتمع‌های تولیدی پتروشیمی آسیبی نبینند، وارد عمل شدیم و خوشبختانه دولت هم به پیشنهادهای وزارت نفت ترتیب اثر داد و سقف تعیین شد. یعنی در حال حاضر با لحاظ قیمت هاب‌های اروپایی و امریکایی قیمت بالغ بر هشت هزار تومان در هر مترمکعب می‌شد اما از سوی دولت مبلغ پنج هزار تومان در هر مترمکعب به عنوان سقف تعیین شد.
پایگاه اطلاع‌رسانی نفت ما: نخست اینکه دلیل حذف نام آقای نعمت‌زاده در سالن آمفی تئاتر ساختمان شرکت ملی صنایع پتروشیمی چه بوده است و دوم راه حل شما برای کمبود خوراک گاز است، چیست؟
در ارتباط با حذف نام جناب آقای نعمت‌زاده، واحدهای ستادی و اداری کارهای خودشان را انجام می‌دهند. در رابطه با نامگذاری اماکن و واحدهای از این دست، شورای فرهنگی به لحاظ مسئولیتی که دارد برای پاسداشت نام شهدا که در کشورمان مرسوم است، این کار را انجام می‌دهد. اگر شما به کشور آلمان بروید مشاهده می‌کنید که هنوز هم بعضی از بازماندگان نسل سوم و چهارم جنگ مورد اکرام هستند و بعضی از اماکن و حتی بعضی از دستاوردها را به نام آنها نامگذاری کرده‌اند.
شورای فرهنگی هم این کار را انجام داده و واحدها و اماکنی که در این ساختمان و وزارتخانه هست، البته در وزارتخانه این کار مرسوم بوده، به نام شهدا نامگذاری کرده است. جناب آقای نعمت‌زاده هم در نامه‌ای که از ایشان یاد شده است از این کار استقبال کرده‌اند و نشان می‌دهد که این کار مورد استقبال ایشان واقع شده است.
علاوه بر این، سالن‌های دیگری را هم به نام شهدا نامگذاری کرده‌اند. من نیز به همه کسانی که زنده هستند و پیش از بنده در صنعت پتروشیمی بودند، احترام می‌گذارم ونسبت به ایشان تواضع دارم چون صنعت پتروشیمی را به اینجا رسانده‌اند. در افتتاحیه روز گذشته هم حتی از کسانی که برای این صنعت کار کردند و امروز در میان ما نیستند چه آنهایی که پیش از انقلاب بودند و چه آنهایی که پس از انقلاب بودند، یاد کردم. بنابراین این تصمیم در چارچوب اختیارات شورای فرهنگی بوده که خوشبختانه آقای نعمت‌زاده نه تنها ناراحت نشدند بلکه از متن نامه برمی‌آید که گویا از این ناراحتی خلاص شدند و استقبال کردند.
در ارتباط با کمبود خوراک گاز، بخشی از فاصله بین ظرفیت اسمی و تولید محصول به خوراک برمی‌گردد و طبیعی است در فصل زمستان هم تقاضای بخش خانگی افزایش می‌یابد. جمهوری اسلامی نیز به دلیل توجه ویژه‌ای که به یکایک هموطنان دارد، رفاه شهروندان را در اولویت قرار داده است. بنابراین وقتی با کاهش دما و به دنبال آن با کاهش فشار در خطوط انتقال گاز مواجه می‌شویم که احتمال قطعی گاز بخش خانگی را در پی دارد، گاز تحویلی به بخش صنایع را کاهش داده و آن را به بخش خانگی اختصاص می‌دهد.
صنعت پتروشیمی هم در این زمینه مستثنی نیست و گاز بخشی از مجتمع‌های پتروشیمی کاهش می‌یابد.
صنعت پتروشیمی برای تأمین خوراک پایدار در طرحهای جمع‌آوری گاز مشعل سرمایه‌گذاری می‌کند از جمله پالایشگاه بیدبلندخلیج فارس، ان‌جی‌ال 3100، ان‌جی‌ال 3200.
سایت سهام انرژی: به تازگی از سوی دولت اعلام شده که قرار است از تولیدکنندگان و صادرکنندگان مواد اولیه پتروشیمی همچون اوره، متانول و اتیلن مالیات اخذ شود؛ از آن جایی که سازمان بورس و شرکت‌های پتروشیمی مخالف این مصوبه هستند، توضیح دهید امکان حذف این مصوبه وجود دارد؟ همچنین در خصوص نحوه پایه قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی توضیح دهید؟
حسن عباس‌زاده، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی: پیش از این، بر اساس قانون سازمان برنامه و بودجه کشور برای تشویق صادرات مواد اولیه و توسعه این صنعت، شرکت‌های پتروشیمی تولیدکننده مواد اولیه از پرداخت مالیات در برخی محصولات خود همچون اتیلن و متانول معاف بودند، به تازگی کارگروهی که متشکل از کارشناسان و مدیران وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه بدون حضور مدیران پتروشیمی تشکیل شده تصمیمی گرفته است که مالیات مورد صحبت از صادرکنندگان اخذ شود.
توصیه ما این است که واحدهای پتروشیمی که محصولات خام خود را در زنجیزه ارزش افزوده خود استفاده و محصولی با ارزش افزوده بالاتری تولید می‌کنند، برای صادرات محصول خود شامل معافیت مالیاتی قرار گیرند، این پشنهاد به مراجع ذی‌صلاح ارائه و در حال بررسی است.
محمد متقی، رئیس دفتر توسعه پایین دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی: اساس قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی که هم‌اکنون در دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی انجام می‌شود برمبنای فرمول قیمتی سه مجله معتبر جهانی انجام می‌شود. البته برای تغییر قیمت‌گذاری‌ها از حالت ارزی به ریالی به تازگی طرح پیشنهادی از طرف وزارت صمت و بورس کالایی مطرح شده است که در مجلس و گروه‌های علمی مختلف در حال مطالعه و ارزیابی است.
سایت بازار: دلیل اختلاف شرکت ملی صنایع پتروشیمی با صندوق بازنشستگی نفت در حوزه مدیریتی هلدینگ خلیج فارس چیست؟
هم‌اکنون هیچ اختلافی بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و صندوق بازنشستگی صنعت نفت در زمینه‌های مختلف نیست، شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان یک شرکت مادر تخصصی وظایف و اختیارات خاص خود را دارد که موجب می‌شود این شرکت تقابل و اختلافی با تمامی هلدینگ‌ها نداشته باشد.
سایت انجمن ملی پلیمر: مشخص شدن مقدار و قیمت گریدهای پلیمری در بورس کالا یکی از مطالبات فعالان بازار است، آیا عرضه تمامی محصولات پلیمری در بورس محقق خواهد شد؟ برنامه شما برای حمایت از توسعه صنایع تکمیلی چیست؟
یکی از برنامه‌های اساسی دولت سیزدهم حمایت از صنایع داخلی با تکیه بر توانمندی‌های داخلی است، توسعه و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف در این صنعت به مذاکرات هسته‌ای گره نخورده است، البته مذاکراتی با شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی هم اکنون در جریان است که درصورت رفع تحریم‌ها توسعه در این صنعت تسریع یابد. بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای جلب نظر سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی مشوق‌ها و معافیت‌های زیادی در نظر گرفته شده است.از سوی دیگر شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی ایران نیز تلاش کرده نیازهای فناورانه تولیدکنندگان پلیمری کشور را تامین کند.
اولویت صنعت پتروشیمی برای فروش محصولات خود بازارهای داخلی و تأمین نیاز صنایع تکمیلی است، اما باید این موضوع را در نظر بگیریم که شرکت‌های پتروشیمی بیش از یک سوم ارز نیمایی کشور را در حال تامین هستند، از این رو بحث صادرات برای آنها مهم است. البته در برخی گریدها مثل پت که برخی دوستان در زمینه میزان عرضه داخلی دغدغه داشتند باید بگویم که در این زمینه ما امسال اصلا صادراتی نداشتیم، وانگهی در برخی محصولات دیگر مثل PP، پی‌وی‌سی و ایزوسیانات ها کمتر از 10 تا 20 درصد از تولید کشور صادر می‌شود. اعضای انجمن ملی پلیمر یکی از اعضای کمیته‌های تخصصی قیمت‌گذاری و نحوه عرضه محصولات هستند و همواره به دنیال تولید گریدهای مورد نیاز این بوده و هستیم.
تسنیم: هم اکنون سالانه 600 میلیون دلار واردات پروپیلن به کشور انجام می‌شود، شما چه راهکاری برای خودکفایی در زمینه این محصول راهبردی دارید؟
خوشبختانه تمامی بدنه صنعت پتروشیمی به خصوص هلدینگ‌های پتروشیمی علاقه و اراده زیادی برای توسعه زنجیره ارزش از طریق افزایش تولید پروپیلن و پلی‌پروپیلن به عنوان یکی از پایه‌های اساسی توسعه صنایع تکمیلی دارند؛ در این زمینه در سال 1402 شاهد افتتاح با پتروشیمی سلمان فارسی و افزایش تولید این محصول راهبردی خواهیم بود. از سوی دیگر شرط تمدید مجوز ساخت طرحهای MTP و الفینی جدید نیز در گرو توسعه زنجیره ارزش افزوده است.
مهر: آماری از واردات محصولات خام و نیمه خام پتروشیمی به کشور دارید؟ در کل اولویت صنعت پتروشیمی ایران ایجاد زنجیره ارزش می‌دانید یا صادرات و ارزآوری؟
متاسفانه وزارت صمت در گذشته یکسری از مجوزهای واردات مواد اولیه را صادر کرده است، از سوی دیگر در زمینه تولید برخی محصولات پتروشیمی در واحدهای جدید پتروشیمی برای تأمین مواد اولیه آن صورت نگرفته است، از این رو ما شاهد واردات برخی مواد اولیه نیمه خام به کشور هستیم، اما خوشبختانه سال گذشته حدود 1.8 میلیارد دلار انواع محصولات پتروشیمی به کشور وارد شده است که این رقم در سال جاری به 1.5 میلیارد دلار کاهش پیدا کرده و این روند ادامه خواهد داشت. هم اکنون برای 70 درصد از محصولات پتروشیمی که به کشور وارد می‌شود، طرح های پتروشیمی تعریف شده تا در داخل کشور تولید شوند.
یک پاسخ
راهبرد انرژی سوال مهمی از مدیرعامل صنایع پتروشیمی پرسیده است اما پاسخ مسوول چندان با واقعیت تطابق ندارد