به گزارش “راهبرد انرژی“، اوایل صبح یکشنبه در ایران، مشخص شد این کشور با تحریمهای بیشتری نسبت به قبل روبرو خواهد شد. عصر شنبه به وقت آمریکا، این تصمیم در شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک گرفته شد. اینها تحریمهای سازمان ملل هستند که از سال ۲۰۱۵ و از زمان توافق با جمهوری اسلامی در مورد برنامه هستهایاش، به حالت تعلیق درآمده بودند.
روز یکشنبه ایده مذاکره با ایران در مورد مسئله هستهای، حداقل فعلا، به پایان رسید. پس از سال ۲۰۱۵، ایرانیها اورانیوم را فقط برای مصارف غیرنظامی با حداکثر خلوص ۳.۶۷٪ غنیسازی کردند و در عوض، تحریمها لغو شد. اما در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ از این توافق خارج شد. در حالی که اروپاییها و همچنین روسیه و چین به توافق وفادار ماندند، رژیم ایران دیگر به آنچه امضا کرده بود پایبند نبود. این کشور اورانیوم بیشتری را غنیسازی کرد و خلوص آن را به ۶۰ درصد رساند که تقریبا برای سلاح هستهای مناسب است.
ترامپ، رئیس جمهور آمریکا ادعا میکند که نیروی هوایی او تاسیسات هستهای ایران را در طول جنگ ژوئن نابود کرده است. اما میزان خسارت و اینکه چه اتفاقی برای ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم بسیار غنیشدهای رخ داده که ادعا میشد این رژیم در اختیار دارد، هنوز مشخص نیست. همه اینها در شرایطی است که برخی معتقدند جنگ بین ایران و اسرائیل میتواند به زودی از نو آغاز شود.
یکشنبه شب در نیویورک، اتفاقی افتاد که از لحاظ فنی به نظر میرسد عواقب جدی برای ایران دارد. مکانیسم ماشه به واقعیت تبدیل شد: بندی در توافق هستهای ۲۰۱۵ که به همه امضاکنندگان اجازه میدهد در مورد پایبندی رژیم ایران به شرایط ابراز تردید نموده و درخواست کنند که تحریمهای قدیمی دوباره برقرار شوند. آلمان در کنار فرانسه و بریتانیا، یک ماه پیش، با مشورت دولت آمریکا و برخلاف خواستههای چین و روسیه این کار را انجام داد. فرصت این کار در حال اتمام بود، زیرا توافق هستهای پس از ده سال در پایان اکتبر منقضی میشد. اعمال تحریمهای جدید سازمان ملل علیه ایران در آن صورت مستلزم آن بود که روسیه و چین نیز آنها را تایید کنند.
اروپاییها از ایران خواسته بودند که مذاکرات جدیدی را با دولت آمریکا در مورد آینده برنامه هستهای خود آغاز نموده و با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند. همچنین قرار بود در مورد محل اورانیوم غنیشده با غنای بالا شفافسازی کند. اما از زمان جنگ با اسرائیل و آمریکا، حکومت ایران به طرز چشمگیری سختگیر بوده است. تهران اعلام کرد که از تهدید بازگشت تحریمها مرعوب نخواهد شد. علی خامنهای، رهبر انقلاب، چند روز پیش مذاکره با آمریکا را رد کرد و گفت: «طرف مقابل تمام وعدههای خود را زیر پا میگذارد. ما نمیتوانیم با چنین کسی مذاکره کنیم.»
تحریمهای قدیمی که اکنون دوباره به اجرا گذاشته شدهاند، به کشوری ضربه می زنند که پیش از این نیز تحت بیشترین تحریمها در جهان پس از روسیه (بیش از ۶۰۰۰ تحریم) قرار داشت. اکنون، تحریمهای تسلیحاتی به آنها اضافه شده و داراییهای ایرانیان نیز مسدود میشود. ایران برای صادرات نفت با مشکل مواجه خواهد شد زیرا دیگر نمیتواند نفتکشها را بیمه کند و سایر کشورها دیگر مجاز به سرمایهگذاری در زیرساختهای نفتی ایران نیستند.
جمهوری اسلامی بلافاصله اعلام کرد که از این تحریمها پیروی نخواهد کرد. پیش از این، بخش عمده نفت این کشور به چین میرفت و پکن و مسکو اعلام کرده بودند که به تحریمهای جدید و قدیمی پایبند نیستند. با توجه به موضع سازشناپذیر رژیم ایران، به نظر میرسد این رژیم معتقد است که میتواند با محدودیتهای جدید کنار بیاید. با این حال، ارزش پول ملی روز یکشنبه به پایینترین حد خود رسید. اقتصاد در حال حاضر در بحران است و احتمالا تورم حتی بیشتر از قبل افزایش خواهد یافت.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز یکشنبه گفت که اتحادیه اروپا فورا این تحریمها را اجرا خواهد کرد. هنوز مشخص نیست ایران چه واکنشی نشان خواهد داد. البته جمهوری اسلامی تهدید کرده که از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج خواهد شد. همچنین نگرانیهایی وجود دارد که رژیم ممکن است همین الان تصمیم به ساخت سلاح هستهای بگیرد.
از سوی دیگر، حکومت ایران میداند که به سختی میتواند چنین تصمیمی را مخفی نگه دارد و در این صورت اسرائیل و آمریکا ناگزیر مجبور به انجام حملات بیشتر خواهند شد. صرف این واقعیت که ایران به سختی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری میکند و تاسیسات هستهای خود را پلمپ کرده، خطر جنگ مجدد را افزایش میدهد.