به گزارش “راهبرد انرژی“،حمیدرضا عجمی، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت صنایع ملی پتروشیمی، در نشست هم اندیشی با رئیس و اعضای باشگاه تولید ایرانیان، با بیان این که صنعت پتروشیمی کشور دارای ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی است گفت: این صنعت با وجود آنکه تنها بیست و پنج درصد از سهم صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده، توانسته است نیمی از نیازهای ارزی کشور را در سنوات اخیر تأمین کند.
وی افزود: طبق آخرین گزارش های وزارت صمت، صنعت پتروشیمی ۱۹ درصد از ارزش افزوده صنعت کشور را به خود اختصاص داده و این در حالی است که تنها حداکثر هشت درصد از منابع هیدروکربنی کشور را مصرف می‌کند.
عجمی تصریح کرد: به دلیل ماهیت بین‌المللی و تکنولوژی‌محور بودن این صنعت، و گستردگی زنجیره ارزش آن، پتروشیمی بستری بی‌بدیل برای کارآفرینی، توسعه زنجیره‌های ارزش و فعالیت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شود.
کارآفرینی فراتر از اشتغال‌آفرینی
عجمی با تأکید بر اینکه کارآفرینی در صنعت پتروشیمی مفهومی فراتر از اشتغال‌زایی دارد، گفت: کارآفرینی یک فرآیند مستمر است که شامل ایجاد استارت‌آپ‌ها، رشد و توسعه کسب‌وکارهای نوین می‌شود. به همین دلیل، این صنعت می‌تواند به‌طور مؤثری در ایجاد امنیت اقتصادی و حتی امنیت اجتماعی کشور نقش‌آفرینی کند.
وی تصریح کرد: صنعت پتروشیمی به عنوان پیشران توسعه اقتصادی، می‌تواند در ارتقای تاب‌آوری اقتصاد کشور نیز تأثیرگذار باشد.
مدیر سرمایه‌گذاری شرکت صنایع ملی پتروشیمی ادامه داد: در حال حاضر ۷۵ مجتمع پتروشیمی در کشور فعال هستند که ظرفیت تولید آن ها بیش از ۹۶ میلیون تن در سال است.
وی گفت: از این میزان، حدود ۴۶ میلیون تن در منطقه عسلویه، حدود ۲۵ میلیون تن در ماهشهر و مابقی در مجتمع های واقع در سایر نقاط کشور تولید می شود و ترکیب محصولات این مجتمع‌ها بر اساس نوع محصول، صادرات و فروش داخلی تقسیم بندی می‌شود. بخش عمده‌ای از تولیدات این مجتمع‌ها برای صادرات و بخشی دیگر برای تأمین نیازهای داخلی به فروش می‌رسد و متوسط درآمد صادراتی سالیانه صنعت پتروشیمی در سال‌های گذشته حدود ۱۳ میلیارد دلار بوده است.
چالش‌های سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی و الزام های توسعه‌ای
عجمی گفت: صنعت پتروشیمی در حوزه سرمایه‌گذاری با دو محدودیت عمده مواجه است؛ یکی محدودیت‌های تأمین سرمایه خارجی و دیگری محدودیت‌هایی که در تأمین خوراک وجود دارد. وی افزود: تکالیفی در برنامه هفتم توسعه برای این صنعت تعیین شده، اما با وجود پیگیری‌ها و جلسات متعددی که از جمله با وزارت نفت، وزارت صمت، سازمان برنامه و بودجه و سایر دستگاه‌ها داشته‌ایم، همچنان با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم و ضرورت دارد که موانع توسط دستگاه‌های اجرایی حل‌وفصل شود.
وی تأکید کرد: برای رسیدن به ظرفیت تولید و دستیابی به اهداف توسعه‌ای، لازمست که وزارت صمت و سازمان‌های ذی‌ربط همکاری‌های لازم را داشته باشند و برخی موانع و مسائل از جمله مشکلات موجود در شبکه انتقال گاز، تأمین مالی و سایر موضوعات مرتبط، با هماهنگی و حمایت دولت مرتفع شود.
ساختار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی و اصلاح فرآیندها
عجمی با تشریح ساختار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی گفت: در حوزه سرمایه‌گذاری، سه زیرشاخه اصلی وجود دارد که شامل تأمین مالی و فاینانس، مشارکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها، و صدور و تمدید مجوزها برای جذب سرمایه‌گذاری است. وی در این باره توضیح داد: در راستای سیاست‌های کلان کشور و با توجه به نام‌گذاری سال توسط مقام معظم رهبری سیاست‌هایی در حوزه تشویق سرمایه‌گذاری، تسهیل و روان‌سازی فرآیند صدور مجوزها اتخاذ شده است.
وی با اشاره به انتقادات درباره زمان‌بر بودن صدور مجوزها گفت: انتقادات به‌جا هستند، اما در حال بازنگری فرآیندها هستیم تا مراحل را کاهش دهیم و فرآیند صدور مجوزها تسهیل و تسریع شود. عجمی تأکید کرد: در این مسیر، بخش‌هایی از فرآیندهای کاری که نیازی به آنها نیست، حذف خواهد شد تا صدور مجوزها شفاف‌تر، سریع‌تر و منظم‌تر انجام شود.
هوش مصنوعی در خدمت بهبود فرآیندها
مدیر سرمایه‌گذاری شرکت صنایع ملی پتروشیمی گفت: استفاده از هوش مصنوعی در فرآیندهای کاری و سامانه صدور و تمدید مجوزها به ما کمک می‌کند تا وابستگی به تصمیم های فردی و خطاهای انسانی کاهش یابدو فرایندها شفاف تر و بدون شائبه انجام شوند.
وی افزود: هوش مصنوعی به عنوان ابزاری و شفاف‌سازی و کاهش خطاها، جایگاه ویژه‌ای در بهبود فرآیندها در صنعت پتروشیمی دارد.
بیش از 140 طرح دارای مجوز و ۸۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری
عجمی گفت: در حال حاضر ۱۴۳ طرح پتروشیمی دارای مجوز هستند که در مراحل مختلف اجرا قرار دارند. این طرح‌ها بر اساس زنجیره‌های تولید و حوزه‌هایی مثل متانول، الفین‌ها، آروماتیکها و سایر محصولات دسته‌بندی شده‌اند.
وی افزود: از سال ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۱، در مجموع ۸۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی انجام شده که از این میزان، ۲۶.۳ میلیارد دلار به‌صورت تأمین ارزی از منابع خارجی، صندوق توسعه ملی، و سایر منابع بوده و مابقی از آورده‌های سهامداران شرکتها و منابع ناشی از فروش صادراتی آنها تأمین شده است.
افق های پیش‌رو و ضرورت تأمین منابع مالی
عجمی ادامه داد: بر اساس برآوردها، ظرفیت سرمایه‌گذاری موجود در صنعت پتروشیمی بین ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار است و ضروریست با استفاده از منابعی مثل صندوق توسعه ملی، بانک مرکزی و بازار سرمایه، برای تأمین منابع مالی پروژه‌ها تلاش کنیم.
وی افزود: در همین راستا، استفاده از منابع خارجی و ابزارهایی مثل قراردادهای گواهی سپرده خاص خاص و استفاده از سرمایه های مردمی در دستور کار قرار دارد. عجمی تأکید کرد: با همکاری بانک مرکزی، مجوزهای تسهیلات و طرح‌ها را دنبال می‌کنیم تا صنعت پتروشیمی توسعه بیشتری پیدا کند.
وی با بیان اینکه با توجه به محدودیت‌ها باید از ظرفیت شرکت‌های سهامی عام پروژه، تخصیص منابع صندوق‌ها و سایر سازوکارها برای تأمین مالی استفاده شود، گفت: استفاده از مدل‌های نوین و ترکیبی در تأمین مالی، از اولویت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی است.
لزوم مشارکت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران خارجی
عجمی با اشاره به تجارب موفق گذشته در پروژه‌های مشارکتی مثل پتروشیمی ساسول، پتروشیمی مهر و ان پی سی آلیانس اظهارکرد: به دنبال امکان پذیر نمودن مشارکت بخش خصوصی داخلی و سرمایه‌گذاران خارجی در توسعه صنعت پتروشیمی هستیم و جذب سرمایه‌گذاران مشتاق داخلی و خارجی برای حضور در پروژه‌های پتروشیمی و حتی مشارکت در پروژه‌های خارج از کشور، در دستور کار مدیریت سرمایه‌گذاری است.
عجمی با بیان اینکه محدودیت‌هایی که در حوزه قوانین، دستورالعمل‌ها و رعایت الزام ها وجود دارد با اصلاح چارچوب‌ها و معیارها در شرکت ملی صنایع پتروشیمی در حال مدیریت است، گفت: امیدواریم با تلاش‌های مستمر، موانع موجود رفع و مسیر توسعه صنعت پتروشیمی هموار شود.
