به گزارش “راهبرد انرژی“، به منظور پایش تحویل ارز حاصل از صادرات صنعت پتروشیمی از سال 1397 تاکنون، اول هرسال با هماهنگی شرکتهای پتروشیمی و براساس پیش‌بینی ارزش صادرات هر شرکت و همچنین درنظر گرفتن نیازهای ضروری ارزی هرشرکت (شامل تامین مواد شیمیائی، کاتالیست، قطعات یدکی و تامین مالی لازم برای اجرای طرح‌ها) برنامه‌ای برای بازگرداندن ارز شرکت های پتروشیمی توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی تهیه و طی گزارشی با هماهنگی وزارت نفت به بانک مرکزی جمهوری اسلام ایران ارسال می شود.
مطابق تبصره 1 بند 1 ذیل ماده 8 آیین نامه اجرایی تبصره (6) بند (ح) ماده (2) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، «تأمین ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه و کالا و خدمات مورد نیاز شرکتهای پالایشی و پتروشیمی و شرکتهای فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده های نفتی و تامین بدهی های ارزی مورد تأیید وزارت نفت/صنعت، معدن و تجارت از سرجمع صادرات هر شرکت به تأیید کارگروه از طریق واردات در مقابل صادرات و یا تهاتر از محل ارز حاصل از صادرات به عنوان برگشت ارز حاصل از صادرات محسوب می شود».
بر همین اساس، شرکتهای پتروشیمی بخشی از ارز حاصل از صادرات خود را تحت کنترل و نظارت شرکت ملی صنایع پتروشیمی صرف تامین مواد شیمیائی، کاتالیست، قطعات یدکی و اجرای طرح‌ها با ثبت سفارش می‌کنند و پس از آن همه درآمد ارزی خود را مستقیما بر اساس سازوکارها و ترتیباتی که بانک مرکزی بصورت بخشنامه‌های مختلف صادر می‌کند از طریق سامانه نیما و از اول بهمن امسال در مرکز مبادلات طلا و ارز در اختیار سیستم بانکی قرار می دهند.
بنابراین شرکتهای فعال در صنعت پتروشیمی با نظارت مستقیم شرکت ملی صنایع پتروشیمی و مطابق آخرین دستورالعمل‌ها و بخشنامه های بانک مرکزی، ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانده‌اند. به عنوان مثال و بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی از بانک مرکزی، از سال 1397 تاکنون معادل 99 درصد ارز حاصل از صادرات صنعت پتروشیمی به سامانه نیما و مرکز مبادلات ارزی عرضه شده است. همچنین مطابق آمار دریافتی از بانک مرکزی ج.ا. ایران، عملکرد صادرات و تزریق ارز حاصل از آن به چرخه اقتصاد کشور در ده ماه اول سال 1403 تقریبا برابر نه میلیارد و یکصدو پنجاه میلیون یورو بوده است که نسبت به مدت مشابه سال 1402 تغییری را نشان نمی‌دهد. همچنین بر اساس آخرین داده‌های دریافتی از بانک مرکزی، از ابتدای سال جاری تاکنون 91 درصد از تعهدات سررسید شده، ایفا شده است. بر همین اساس پیگیری های لازم توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای ایفای باقیمانده تعهدات صادراتی صنعت پتروشیمی در حال انجام است.
البته ممکن است مغایرت هائی بین ارقام کنترلی بانک مرکزی و خود اظهاری صادرکنندگان (که در اختیار شرکت ملی صنایع پتروشیمی است) وجود داشته باشد که برای رفع این مغایرت ها کافی است دسترسی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران فراهم شود.
برای تحقق این امر هم پیگیری‌های لازم از طریق وزارت صمت و بانک مرکزی ج.ا. ایران انجام شده است.
