به گزارش “راهبرد انرژی“، چین علاوه بر شراکتهای دوجانبه با هدف تقویت روابط خود با کشورهای مختلف، سازوکارهای گروهی از جمله مجمع چین و آفریقا، مجمع چین و گروه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب و مجمع همکاری چین و کشورهای عربی را ایجاد کرده است. در این راستا، بیست سال از تأسیس مجمع همکاری چین و کشورهای عربی میگذرد.
این مجمع از طریق ایجاد ۱۹ مکانیسم متنوع که حوزههای متعددی از سیاست گرفته تا انرژی، اقتصاد، تجارت، بهداشت، فضا، ارتباطات مردمی و غیره را پوشش میدهد، به تقویت روابط و پیوستگی میان چین و کشورهای عربی کمک کرده است.
از زمان تاسیس این مجمع میزان مبادلات تجاری میان چین و کشورهای عربی از ۳۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۴ به ۳۹۸.۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده است و این امر چین را به نخستین شریک تجاری کشورهای منطقه تبدیل کرده است. سرمایهگذاریهای چینی در کشورهای عربی نیز شاهد رشد بوده است به طوری که از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۱ به ۲۱۳.۹ میلیارد دلار رسید. به این ترتیب چین به بزرگترین سرمایهگذار خارجی در جهان عرب تبدیل شد.
به طور کلی، دادوستد چین با کشورهای منطقه در یک سطح نیست؛ زیرا به علل ژئواکونومیک تمایل دارد روابط خود را با کشورهای حوزه خلیج فارس که سرشار از نفت مورد نیاز این کشور هستند و زیرساختهای پیشرفتهای دارند، تقویت کند. همچنین روابط خود را با مصر تقویت میکند که جایگاه ویژهای در ابتکارعمل کمربند و جاده دارد و کانال سوئز را در اختیار دارد که از طریق آن نفتکشها و کالاهای چینی جا به جا میشوند. اوضاع امنیتی و سیاسی ناآرام در برخی از کشورهای عربی مانع توسعه روابط میان پکن و این کشورها شده است. از اینرو، سرمایه گذاریهای چین در این کشورها مانند لیبی و سوریه اندک است.
علیرغم دستاوردهای این مجمع در تقویت روابط چین و کشورهای عربی، این نزدیکی میان دو طرف با چالشهای بزرگی روبرو است که مهمترین آنها رقابت چین و آمریکا در منطقه میباشد. در این راستا، برخی از کشورهای عربی در معرض فشار شدید آمریکا برای کاهش همکاریهای خود با چین هستند. این امر درمورد عربستان سعودی صدق میکند که تلاش میکند توافقی دفاعی با آمریکا امضا کند. از برجستهترین درخواستهای واشنگتن برای امضای این توافق دوری ریاض از پکن به ویژه در زمینه تکنولوژی و کاهش سرمایه گذاریهای چین در این کشور است. لبنان نیز در سالهای گذشته و در سایه بحران اقتصادیاش در معرض فشارهای آمریکا برای مخالفت با پیشنهادی چین به این کشور بوده است.