نقش خاورمیانه در نوسان قیمت‌های گاز جهان

به گزارش “راهبرد انرژی“، تمدید پنج‌ساله قرارداد صادرات گاز ایران به عراق، هدف‌گذاری قطر برای افزایش ۲ برابری ظرفیت تولید ال‌ان‌جی، تولید ال‌ان‌جی در مصر و ادامه ناآرامی‌ها در دریای سرخ، مهم‌ترین تحولات بازار گاز در خاورمیانه است که باعث کاهش قیمت تک‌محموله‌های گاز در اروپا و افزایش قیمت آن در آسیا و آمریکا شده است.
بازار جهانی گاز در حال تغییر است و این تغییرات بیش از هر نقطه‌ای در خاورمیانه متمرکز شده است.
ایران قرارداد پنج‌ساله، صادرات گاز به عراق را تمدید کرد و قطر نیز به‌عنوان شریک ایران در بزرگ‌ترین میدان مشترک گازی جهان، دوبرابرسازی ظرفیت تولید ال‌ان‌جی را در برنامه دارد. بااین‌حال، ناآرامی‌ها در دریای سرخ، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاهراه‌های انتقال ال‌ان‌جی در جهان، بر روند قیمت جهانی گاز و تولید بعضی از محموله‌های ال‌ان‌جی از مصر در زمستان آینده سایه افکنده است.
قطر در حال دوبرابرسازی ظرفیت تولید ال‌ان‌جی
قطر انرژی، شرکت ملی گاز و ال‌ان‌جی قطر، تأیید کرد که در حال دو برابرکردن ظرفیت تولید ال‌ان‌جی خود در چند سال آینده است. این افزایش بیشتر از ظرفیت، حاصل پروژه‌های توسعه‌ای در کشور قطر است که باید ظرفیت تولید ال‌ان‌جی داخلی را از ۷۷ میلیون تن در سال به ۱۴۲ میلیون تن در سال (۳۲ میلیون تن در سال از پروژه شمال میدان شرق، ۱۶ میلیون تن در سال از پروژه شمال میدان جنوبی و ۱۶ میلیون تن در سال از پروژه شمال میدان غرب) افزایش دهد.
شرکت قطر انرژی همچنین انتظار دارد سالانه ۱۸ میلیون تن ال‌ان‌جی را از ترمینال گلدن‌پاس تگزاس (آمریکا) که تا سال ۲۰۲۵ راه‌اندازی خواهد شد و این شرکت از سهام‌داران آن است، صادر کند. این گروه قبلاً با چند شرکت چندملیتی ازجمله توتال انرژی، شل، انی، سینوپک، شرکت ملی نفت چین، اکسون‌موبیل یا کونوکو فیلیپس قراردادهای تأمین امضا کرده است و فروش بلندمدت سالانه ۲۵ میلیون تن ال‌ان‌جی را تضمین می‌کند.
تأثیر اختلال‌های دریای سرخ بر تجارت جهانی ال‌ان‌جی
چهار ماه از عبور آخرین کشتی حامل ال‌ان‌جی از تنگه باریک در انتهای جنوبی دریای سرخ که شبه‌جزیره عربستان و آفریقا را از هم جدا می‌‏کند، می‏‌گذرد و این نشان می‌‎دهد چگونه حملات به کشتی‌ها در آن منطقه تجارت جهانی انرژی را به هم ریخته است، درحالی‌که قبل از تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه، ماهانه ده‌ها فروند کشتی تجاری از تنگه باب‌المندب عبور می‌‏کردند.
هم‌اکنون این کشتی‌ها مجبور شده‌اند برای انتقال سوخت بین حوضه‌های اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام، مسیر خود را در سراسر آفریقا تغییر دهند و خریداران را با تعداد محدودی از تأمین‌کنندگان باقی بگذارند، مگر اینکه مایل باشند هزینه‌های حمل‌ونقل بیشتری را بپذیرند. درنتیجه بازار جهانی ال‌ان‌جی به‌طور فزاینده‏‌ای در حال تکه‌تکه‌شدن است.
پاتریک دوگاس، رئیس تجارت ال‌ان‌جی در توتال انرژی، گفت: هم‌اکنون بیش از هر زمان دیگری، تقسیم‌بندی محموله‌های بین دو حوزه را شاهد هستیم و انتقال محموله از حوزه‌ای به حوزه دیگر از نظر اقتصادی چالش‌برانگیزتر خواهد بود. تاجران مجبور شده‏‌اند برای محموله‌‏های خود خریدارانی نزدیک‌تر به محل تولید بیابند تا در حمل‌ونقل صرفه‌جویی کنند.
انی در انتظار تولید «برخی» محموله‌های ال‌ان‌جی از مصر در زمستان آینده
از سوی دیگر شرکت انرژی ایتالیایی انی انتظار دارد در زمستان آینده «برخی» محموله‌های ال‌ان‌جی را از پایانه دامیتا در مصر صادر کند. این کشور هم‌اکنون برای تضمین تأمین گاز داخلی خود به واردات ال‌ان‌جی احتیاج دارد.
براساس گزارش اخیر وود مکنزی، شرکت هلدینگ گاز طبیعی مصر، واحد ذخیره‌سازی و گازی‌سازی دوباره شناور «هوگ» ال‌ان‌جی را به نام «هوگ گالئون»، برای استقرار در بندر عین‎‎سخنا، به‌منظور رفع کمبودهای احتمالی گاز در بازار داخلی خود اجاره کرده است. این اجاره برای دوره‌ای ۱۸ماهه است که از ژوئن امسال آغاز می‌شود.
به گزارش رسانه‌های محلی در مصر، این کشور از ماه مه برای تأمین نیاز داخلی خود، همه صادرات ال‌ان‌جی خود را متوقف کرده است. مصر افزون بر پایانه دامیتا، تأسیسات «ایدکو» را با رهبری شرکت انگلیسی شل در اختیار دارد.
کریستین سیگنورتو، مدیر سبد جهانی گاز و ال‌ان‌جی، در پاسخ به پرسشی درباره چشم‌انداز کلی صادرات ال‌ان‌جی به خارج از مصر امسال طی نتایج سه ماه نخست شرکت انی ایتالیا گفت: «در سه ماه اول سال جاری به‌وضوح شاهد کاهش شدید ظرفیت صادرات از مصر به‌دلیل نبود تعادل بین عرضه و تقاضا و وضعیت خاورمیانه بوده‌ایم.»
امضای قرارداد خط‌ لوله گاز قدرت سیبری-۲ ازسوی روسیه و چین در آینده‌ای نزدیک
در کنار این تحولات گازی در خاورمیانه، امضای قرارداد خط لوله گاز پاور سیبری ۲ از سوی روسیه و چین در آینده‌ای نزدیک نیز از مهم‌ترین اتفاق‌های بازارهای جهانی گاز در هفته‌های اخیر بوده است که می‌تواند بر قیمت محموله‌های گاز اثرگذار باشد.
روسیه و چین انتظار دارند در آینده‌ای نزدیک قراردادی درخصوص خط لوله گاز پاور سیبری ۲ برای انتقال گاز روسیه به چین امضا کنند. روسیه سال‌هاست که برای ساخت این خط لوله که قرار است سالانه ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی را از طریق مغولستان از منطقه یامال در شمال روسیه به چین انتقال دهد، به مذاکره مشغول است.
این عوامل سبب شده است میانگین قیمت تک‌محموله‌های گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) در هفته منتهی به هفدهم مه (۲۸ اردیبهشت‌)، در بازار شمال شرق آسیا (NEA) با ۰.۱۵ دلار افزایش نسبت به هفته قبل به سطح ۱۰.۴۳ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو برسد. قیمت گاز هنری‌هاب (Henry Hub) آمریکا نیز افزایش یافت. قیمت گاز در این بازار در محدوده ۲ دلار بود و میانگین قیمت نسبت به هفته پیش آن با ۰.۲۳ دلار افزایش به ۲.۳۲ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو رسید.
بااین‌حال، قیمت تک‌محموله‌های گازی در بازار اروپا در این هفته با کاهش همراه بود. میانگین قیمت تک‌محموله ال‌ان‌جی در بازار جنوب غرب اروپا (SWE) در طول این هفته با نوسان اندکی همراه بود و سرانجام با ۰.۰۶ دلار کاهش به ۹.۳۷ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو رسید.
قیمت گاز در بازار ان‌بی‌پی انگلستان (NBP) نیز هفته گذشته به‌طور میانگین از ۹.۲۱ دلار برای هر یک میلیون بی‌تی‌یو به ۹.۰۵ دلار رسید که حدود ۰.۱۶ دلار کاهش داشت.
قیمت گاز در بازار تی‌تی‌اف هلند (TTF) نیز با نوسان کمی همراه بوده است و سرانجام میانگین قیمت گاز در این بازار به ۹.۴۴ دلار برای هر یک میلیون بی‌تی‌یو رسید که ۰.۳۲ دلار نسبت به هفته گذشته کاهش یافت.